توکسین بوتولینوم (BTX) یک پروتئین عصبی است که توسط باکتری Clostridium botulinum و گونه‌های مرتبط با آن تولید می شود. این سم مخدر اعصاب از انتشار استیل کولین (انتقال دهنده عصبی) از انتهای آکسون در اتصال عصبی- عضلانی جلوگیری می کند و موجب فلج شل یا فلسیک می شود. عفونت باکتری سبب بیماری بوتولیسم می شود. این سم همچنین به صورت تجاری در پزشکی، صنعت آرایشی و امور تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد.
بوتولینوم، مهلکترین سم شناخته شده است که با متوسط دوز کشنده انسان (LD50) 1.3 تا 2.1 نانوگرم بر کیلوگرم به صورت داخل وریدی یا عضلانی و 10 تا 13 نانوگرگرم در کیلوگرم در هنگام استنشاق که مرگبار می‌باشد.
هشت نوع سم بوتولینوم وجود دارد که به نوع A تا H مشهور است. انواع A و B می توانند باعث بیماری در انسان شوند و البته در امور تجاری و پزشکی کاربرد دارند. انواع C تا G کمتر متداول هستند انواع E و F باعث بیماری در انسان می شوند، در حالی که انواع دیگر آن در دیگر حیوانات بیماری ایجاد می کنند. نوع H مرگبارترین ماده در جهان به شمار می آید؛ تزریق تنها 2 نانوگرم آن می تواند باعث مرگ یک فرد بزرگسال شود. انواع سم بوتولینوم A و B در پزشکی برای درمان اسپاسم های عضلانی و بیماری های مرتبط با عضلات بیش از حد فعال به کار می رود. در اشکال تجاری با نام های تجاری Botox و Dysport عرضه می شود.
کاربرد در پزشکی
اسپاستیک عضلانی
بوتاکس برای درمان یک سری از اختلالاتی که به وسیله حرکات بیش از حد عضلانی، از جمله اسپاستیک پس از سکته مغزی، اسپاستیک پس از آسیب دیدگی ستون فقرات، اسپاسم سر و گردن، پلک، واژن، اندام ها، فک، و تارهای صوتی مورد استفاده می شود. به همین صورت، سم بوتولینوم برای آرام کردن ماهیچه ها، از جمله مری، فک، دستگاه ادراری تحتانی و مثانه، و یا مقعد که می تواند شقاق را تشدید کند نیز به کار برده می شود. افزون بر این از بوتاکس برای برای تنظیم انحراف چشم نیز استفاده می شود. به نظر می رسد سم بوتولینوم برای مثانه بیش فعال مقاوم موثر باشد.
تعریق بیش از حد
خالف بوشارا و دیوید پارک اولین کسانی بودند که استفاده غیر عضلانی از توکسین بوتولینوم BTX-A را ارائه دادند در حالی که از بوتاکس در درمان بیماران مبتلا به اسپاسم نیمه صورت یا همی فاسیال در انگلستان سال 1993 استفاده کردند، و به دنیا نشان دادند که تزریق سم بوتولینوم باعث مهار تعریق می شود و از این جهت در درمان هایپرهیدروزیس (تعریق بیش از حد) مفید است. از آنجا که بوتاکس برای درمان هایپرهیدروزیس اولیه شدید (عرق کردن بیش از حد زیر بغل با علت ناشناخته) تایید شده است، نمی تواند به همراه عوامل موضعی مورد استفاده قرار گیرد.
میگرن
سازمان FDA جهانی در سال 2010، تزریق عضلانی سم بوتولینوم را برای درمان پیشگیری از سردرد میگرنی مزمن تایید کرد.
صنعت آرایشی
در مصارف آرایشی، توکسین بوتولینوم (بوتاکس) برای کاهش چین و چروک صورت، به ویژه یک سوم فوقانی صورت استفاده امن و موثری دارد. تزریق سم بوتولینوم به عضلات زیر چین و چروک صورت موجب آرام شدن عضلات آنها و در نتیجه صاف شدن پوست زیرجلدی می شود. اصلاح چین و چروک ها معمولا سه روز پس از درمان و حداکثر دو هفته پس از تزریق قابل مشاهده است. ماهیچه های درمان شده به تدریج دوباره فعال خواهند شد و به طور کلی سه تا چهار ماه پس از درمان به همان ظاهر قبلی باز می گردند. عضلات را می توان به طور مکرر درمان کرد تا ظاهر صاف خود را حفظ کنند.
کاربرد بوتاکس در درجه اول، به موجب توانایی در کاهش چین و چروک های پوست صورت شناخته شده است. اما امروزه بوتاکس برای موارد دیگری نیز کاربرد دارد.
انواع بوتاکس و تزریق سم بوتولینوم 4 دسته کلی می باشد.
نسل جدیدی از نوع نوروتوکسین بیشترین ماندگاری را دارد. با این حال که بوتاکس و همچنین دیسپورت، ممکن است تا 4 ماه دوام و ماندگاری داشته باشند، نوع جدید نوروتوکسین می تواند تا 6 ماه حدودا ماندگاری داشته باشد.
تمامی حقوق این سایت متعلق به درمانگاه تخصصی پوست و مو اکسیر می باشد . Copyright © 2018
