آیا غذاهای حاوی گواتروژن مضر هستند؟

آیا غذاهای حاوی گواتروژن مضر هستند؟

اگر مبتلا به بیماری تیروئید هستید شاید به گوشتان خورده باشد که از مصرف برخی مواد غذایی به دلیل دارا بودن گواتروژن باید پرهیز کنید. اما واقعا گواتروژن برای ما مضر است؟

گواتروژن ها موادی هستند که با دخالت در جذب ید، تولید هورمون های تیروئید را در غده تیروئید مختل می‌کنند. این امر باعث می شود تا غده هیپوفیز هورمون تستوسترون (TSH) آزاد کند که پس از آن باعث رشد بافت تیروئید شده و در نهایت منجر به گواتر می شود.

در دهه نوزده دانشمندان با مشاهده بزرگ شدن غده تیروئید در خرگوش ها پس از خوردن کلم به رابطه بین گواتروژن ها و عملکرد غده تیروئید پی بردند.

به بزرگ شدن غده تیروئید گواتر گفته می شود. علاوه بر این دانشمندان کشف کردند که مواد برخی سبزیجات می تواند بر روی فعالیت تیروئید تأثیر منفی بگذارد.

به همین دلیل، انواع گواتروژن ها در مواد غذایی شناسایی و ارزیابی شدند. گواتروژن ها دارای سه نوع عمده (گواترین ها، تیوسیانات و فلاونوئیدها) هستند.

زمانی که گیاهان صدمه ببینند به عنوان مثال، در حال خرد شدن یا جویدن در دهان، گواترین ها و تیوسیانات تولید می شوند.

فلاونوئیدها به طور طبیعی در طیف وسیعی از مواد غذایی وجود دارند برخی از آنها در چای سبز موجود هستند.

البته به طور کلی ترکیبات فلاونوئیدها آنتی اکسیدانی و سالم است اما در عین حال برخی از آنها می توانند از طریق باکتریهای روده به ترکیباتی مبدل شوند که در بروز گواتر نقش داشته باشند.

گواتروژن ها از کانال های زیر می توانند مشکلات تیروئیدی ایجاد کنند :

- گواتروژن ها می توانند باعث جلوگیری از جذب ید به غده تیروئید، که برای تولید هورمون تیروئید مورد نیاز است شوند.

- در تولید آنزیم تیروئید پراکسیداز (TPO) و تشکیل هورمون های تیروئید تداخل ایجاد می کند.

- گواتروژن ها ممکن است باعث کاهش هورمون تیروئید (TSH) شوند.

اگر در عملکرد تیروئید اختلال ایجاد شود، تولید هورمون های تنظیم کننده متابولیسم بدن نیز با مشکلاتی روبرو خواهد شد.

در نتیجه این امر نیز در تنظیمات درجه حرارت بدن، تولید پروتئین، میزان کلسیم در خون، ضربان قلب، جریان خون و چگونگی استفاده بدن از چربی و کربوهیدرات اختلال ایجاد می شود.

در صورت صحیح عمل نکردن تیروئید، هورمون های TSH نیز به درستی و به حد کافی ترشح نمی شوند و تیروئید برای جبران این کمبود مجبور به رشد سلول های بیشتر می شود و در نتیجه غده تیروئید بزرگتر (گواتر) می شود.

گواتر می تواند باعث احساس سفتی در گلو، سرفه و گرفتگی صدا شود و تنفس و بلع را با مشکل روبرو کند.

البته گواتروژن ها می توانند مشکلات دیگری هم به وجود بیاورند و سلامتی را به خطر بیاندازند.

در شرایط بیماری تیروئید که به اندازه کافی هورمون های مورد نیاز بدن تولید نمی شود ممکن است مشکلاتی مانند مشکلات روانی یا زوال عقل، بیماری های قلبی و خطر مرگ ناشی از آن، افزایش وزن، چاقی، اختلال و تاخیر در رشد به ویژه در رشد جنین یا نوزاد، شکستگی استخوان به ویژه استخوان لگن و .. به وجود آورد.

چه مواد غذایی دارای گواتروژن هستند :

  • انواع مواد غذایی، مانند سبزیجات، میوه ها، گیاهان نشاسته ای و مواد غذایی بر پایه سویا دارای گواتروژن هستند.
  • کلم
  • کلم بروکلی
  • کلم بروکسل
  • گل كلم
  • کلم سبز کولارد
  • ریشه خردل
  • کلم پیچ
  • کلم قمری
  • سبزی خردل
  • کلزا
  • کلم روتاباگاس
  • اسفناج
  • کلم سوئدی
  • شلغم
  • میوه ها و گیاهان نشاسته ای
  • شاخه های بامبو
  • ذرت
  • لوبیای لیما
  • بذر کتان
  • ارزن
  • هلو
  • بادام زمینی
  • گلابی
  • آجیل کاج
  • توت فرنگي
  • سیب زمینی ها
  • مواد غذایی، بر پایه سویا
  • توفو
  • لوبیای سویا
  • شیر سویا

اما راهکاری برای به حداقل رساندن اثرات گواتروژن ها :

با استفاده از چند راهکار ساده برای کاهش خطر و اثرات منفی وجود دارد.

  • • تغییر و تنوع در رژیم غذایی تان بدهید
    تنوع دادن در رژیم غذایی گیاهی می تواند میزان گواتروژن ها را در بدن محدود کند
  • • سبزیجات را پخته مصرف کنید
    سبزیجات خام را تفت داده یا بخارپز کنید. پختن و حرارت دادن در کاهش شکستن آنزیم تیروزیناز کمک می کند و باعث کاهش گواتروژن ها می شود.
  • • سیگار و دخانیات را ترک کنید
    سیگار، قلیان و مانند آن عامل مهمی در بروز گواتر به شمار می رود.
  • • ید و سلنیوم به مقدار کافی مصرف کنید
    دریافت مقادیر کافی ید و سلنیوم نیز در محدود کردن تاثیر گواتروژن ها نقش مهمی ایفا می کند و کمبود ید می تواند باعث اختلال در عملکرد غده تیروئید شود.
    جلبک دریایی، و نمک یددار منابع غنی ید هستند و کمتر از 1/2 قاشق چای خوری نمک یددار می تواند نیاز روزانه شما به ید را پوشش دهد. با این وجود، دریافت بیش از اندازه ید نیز اثر منفی روی تیروئید خواهد داشت. البته با مراقبت های لازم در مورد تغذیه و تحت نظر پزشک بودن جای نگرانی نخواهد بود.
    با مصرف آجیل، ماهی، گوشت، تخم آفتابگردان، سویا، لوبیا، و از این قبیل می توانید سلنیوم مورد نیاز بدن خود را نیز تامین کنید.



Real Time Analytics