لیکن پلان یک بیماری التهابی شایع پوستی می باشد که مسری یا سرطانی نیست.لیکن پلان می تواند در قسمت های بازو ، مچ دست ، پوست پا ، تنه ، سر یا اندام تناسلی مرد ، ناخن پا و دست ، یا در دهان یا مهبل به وجود بیاید .این عارضه بیشتر در افراد بالای 40 سال شایع است ولی ابتلا به بیماری در همه سنین وجود دارد .بیماری لیکن پلان به صورت توده های انبوه و خارش دار ظاهر می شوند که ظاهر درخشنده و کوچک دارند .
هیچ علت مشخصی برای به وجود آمدن این بیماری وجود ندارد اما گاها در اثر واکنش به داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد روماتیسمی که دارای مقادیری طلا می باشند ، به وجود می آید .همچنین لیکن پلان می تواند بر اثر وجود استرس به وجود آید.در افراد بالای 30 سال این بیماری بیشتر شایع است .
لیکن پلان یکی از بیماری های شایع پوستی می باشد که به صورت توده های خارش دار و التهابی در پوست رخ می دهند و همچنین می تواند فولیکول مو و ناخن و مخاط را نیز دچار مشکل سازد .علت مشخصی برای به وجود آمدن این بیماری وجود ندارد اما احتمال بر این میرود علت وجود این بیماری سبب فعالیت سیستم ایمنی باشد .این بیماری محدودیتی ندارد ودر همه جهان و تمام نژادها مشاهده شده است .احتمال بروز این بیماری در حدود 1 تا 2 درصد به شکل فامیلی نیز دیده شده .بیماری لیکن پلان بیشتر در سنین میانسالی شایع بوده ولی حتی میتواند کودکان را نیز دچار مشکل سازد .شکل ظاهری این بیماری به صورت برجستگی های پوستی به رنگ بنفش و معمولا با اندازه های کوچک می باشد که معمولا در ابتدا به صورت قرمز رنگ ، و بعد از مدتی به رنگ بنفش دیده می شوند و سطح آن ها براق و خشک می باشد .
امکان دارد بر روی ضایعات خطوطی به رنگ خاکستری یا سفید مشاهده شود که این خطوط را ویکهام استریا می نامند .محل این لکه ها بیشتر در پشت دست ، ساعد ، ساق پا و ناحیه تناسلی آقایان دیده می شود و اندازه آن ها معمولا حدود نیم تا یک سانتیمتر می باشد .بیماری لیکن پلان معمولا همراه با خارش شدید می باشد و معمولا بیماران برای خاراندن ضایعات آن ها را می مالند و امکان زخمی شدن آن ها کمتر است و در نهایت ضایعات لیکن پلان سالم می مانند و این خود می تواند به پزشک برای تشخیص بیماری کمک کند .ضایعات مخاطی لیکن پلان بسیار مزمن تر بوده و احتمال بازگشت بیماری در بیماران بهبود یافته نیز وجود دارد .ضایعات مخاطی به شکل های گوناگون می تواند ظاهر شود ولی شایع ترین آن زخم های دهانی و خطوط سفید شبکه ای در مخاط دهان می باشد .معمولا ضایعات شبکه ای نارحتی آنچنانی برای بیمار ایجاد نمی کند اما آشکار شدن آن در حین معاینه می تواند به تشخیص بیماری کمک کند .
گاها ضایعات دهانی بدون ضایعات پوستی نیز به وجود می آید .بیشتر بیماران دچار لیکن پلان دهانی زن هستند که معمولا 75 درصد آن را تشکیل می دهند و 10 درصد موارد لیکن پلان مربوط به تغییرات ناخنی می باشد که بیشتر در میان کودکان شایع تر می باشد که شایع ترین تغییرات ناخنی ،شکاف برداشتن صفحه ناخن و افزایش خطوط ناخنی می باشد .بیماری لیکن پلان بیشترین آسیبی که می تواند داشته باشد ، ریزش مو همراه با ایجاد پوست نازک شده می باشد .که این ریزش مو را بدون در نظر گرفتن علت به وجود آمدن آن ، ریزش مو سیکاتریسیل می نامند .عموما این نوع ریزش مو برگشت ناپذیر می باشد و در صورت وجود ریزش مو همراه با ضایعه پوستی باید سریعا اقدام به درمان نمود تا از صدمه به موهای دیگر جلوگیری شود .بیماری لیکن پلانی که باعث لطمه وارد کردن به موها می شود را لیکن پلانوپیلاریس می نامند .این حالت بیشتر در خانمها دیده شده و عواملی چون استرس و ژنتیک خطر مهمی برای ابتلا به این بیماری محسوب می شود .
تعدادی از ضایعات درخشنده و کوچک ، بنفش یا صورتی بر روی پوست که بر روی بعضی از ضایعات امکان دارد توسط دسته از خطوط ظریف سفید رنگ پوشیده شده باشد .
بیماری لیکن پلان می تواند سر و ناخن ها را مبتلا کند .چنانچه لیکن پلان ناخنها را درگیر کند باعث می شود طول آن ها برآمده شود در بعضی از موارد می افتند .در صورتی که بیماری به سر سرایت کند باعث ریزش نقطه ای در موها همراه با اسکارهایی شدید می شود . نمونه دیگری از لیکن پلان نیز می توانند دردهان وجود آیند .
علت:
بیماری لیکن پلان علت مشخصی ندارد ولی امکان دارد عارضه جانبی برخی از داروها و یا ناشی از یک ویروس باشد .
عوامل افزایش دهنده
فشارهای روحی ، نگرانی و استرس
فشار کاری زیاد و خستگی
مواجهه با برخی از داروها یا مواد شیمیایی
درمان
هدف از درمان تسکین علایم بیماری است که مهم ترین آن رفع خارش می باشد برای تشخیص بیماری می توان از نمونه برداری استفاده کرد که با برداشت مقدار کوچکی از بافت و مورد برسی قرار دادن در ازمایشگاه همراه است .
برای کمتر کردن خارش می توان از آب سرد برای شستشو استفاده کرد . کاهش استرس نیز به بهبودی بیماری می تواند کمک کند .چنانچه بیماری لیکن پلان در اثر مصرف برخی از داروها باشد باید به پزشک مربوطه جهت تعویض دارو خود مراجعه کرد .
داروها
ضایعات با تعداد کم ومحدود را با تزریق داخل ضایعه توسط استروییدهای موضعی می توان درمان نمود.چنانچه ضایعات گسترده تر باشند می توان از استروییدهای خوراکی استفاده نمود و لزوما دارو با دوز کاهش یابنده مصرف شود تا باعث عوارض نگردد.
داروهای دیگری که می توان در بیماری لیکن پلان بکاربرد ازجمله : رتینوییدهای خوراکی ، تاکرولیموس موضعی،هیدروکسی کلروکین ، سیکلوسپورین و تالیدوماید اشاره نمود که حتما باید تحت نظر پزشک متخصص پوست مصرف شود.در درمان بیماری فتوتراپی نیز می تواند مفید باشد .جهت کاهش التهاب و خارش نیز می توان از کرم ها پماد های کورتونی و آنتی هیستامین ها استفاده کرد .استفاده از این دارو ها بیشتر از یک یا دوبار در روز توصیه نمی شود مگر با دستور پزشک .جهت بهبود اثر بخشی بهتر است بعد از حمام کردن از کرم و پماد ها استفاده شود .
فعالیت
محدودیتی وجود ندارد .
رژیم غذایی
محدودیتی در رژیم غذایی وجود ندارد .
در چنین شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید :
چنانچه خود و یکی دیگر از اعضای خانواده تان دچار علایم لیکن پلان باشید.
داروهای تجویزی دارای عوارض جانبی می باشند ، چنانچه دچار علایم غیر قابل توجیه و جدید شده اید .
کارهایی که باید انجام شوند :
اگر با توجه به ظاهر ضایعات، تشخیص بیماری مشخص نشود پزشک مربوطه شما ممکن است بیوپسی پوستی برای شما در نظر بگیرد که در آن یک نمونه از ضایعه پوستی برداشته و در زیر میکروسکوپ مورد برسی قرار میگیرد .
پزشک ممکن است جهت تسکین خارش یک کورتیکواستروئید موضعی قوی تجویز کند که علاوه بر آن نیز خود می توانید یک آنتی هیستامین خوراکی ( داروهای ضد خارش ) بدون نسخه برای تسکین خارش در شب تهیه نمایید .
عمر لیکن پلان معمولا ببین 12 تا 18 ماه می باشد که پس از بهبودی ممکن است لکه های تیره ای بر روی پوست بر جای بگذارد .
یکی از بیماری های التهابی نسبتا شایع پوست و مخاط است .گرچه این بیماری بیشتر در افراد میانسال مشاهده می شود ولی احتمال ابتلا به بیماری در تمام سنین وجود دارد .
بیماری لیکن پلان قابل انتقال و سرطانی نمی باشد و که امروزه مشخص شده که این بیماری مرتبط با سیستم ایمنی بدن می باشد . بدین گونه که گلبول های سفید خون که نقش ایمنی بدن را بر عهده دارند ، در طی این بیماری در مقابل بخش های طبیعی پوست ، مو ، ناخن ، مخاط فرد درگیر می شود که درمواقعی این جریان طی اثر ورود یک عامل خارجی مثل دارو و یا عامل میکروبی می باشد .
این بیماری علاوه بر پوست می تواند مو ، ناخن ، بویژه مخاط دهان و ناحیه تناسلی را هم نیز درگیر کند .
بیماری للیکن پلان معمولا در معاینه اولیه تشخیص داده می شود و همچنین می توان برای تایید تشخیص از بیوپسی پوست استفاده کرد به طوری که با بریدن قسمت کوچکی از ضایعه و برسی نمودن در زیر میکروسکوپ ، بیماری را تشخیص می دهند .
بیماری لیکن پلان در عین حال که یک بیماری مزمن می باشد ولی در بسیاری از موارد در طی دو سال کامل بر طرف شده است .
جهت درمان این بیماری باید به پزشک متخصص پوست مراجعه شود تا روش صحیح درمان در نظر گرفته شود . معمولا از کورتون موضعی و در بعضی مواقع از استیرویید خوراکی جهت درمان این بیماری استفاده می شود لیکن پلان مخاط ،معمولا طول درمان طولانی تر و سخت تر دارد .
رژیم غذایی مناسب برای بیمار چیست ؟
برای فرد مبتلا به لیکن پلان رژیم غذایی خاصی لازم نیست .در صورتی که بیماری مخاط دهان فرد را درگیر کرده باشد بهتر است از مصرف غذاهای تند ، آب مرکبات و نوشیدنی های کافئین دار پرهیز کند .
تمامی حقوق این سایت متعلق به درمانگاه تخصصی پوست و مو اکسیر می باشد . Copyright © 2018
