نشانه های بیماری قلبی

نشانه های بیماری قلبی

مهمترین دلیل بیماری‌های قلبی- عروقی، تصلب شرایین می‌باشد. تصلب شرایین نام یک بیماری در رگ‌ها و نوعی آرتریواسکلروزیس است که با رسوب لیپید و کلسترول کم‌چگال بر روی دیواره داخلی سرخ‌رگ‌های با قطر متوسط و بزرگ، مشخص می‌گردد. نتیجه این فرایند تشکیل پلاک‌های فیبری-چربی (آتروما) بوده که با افزایش سن رفته رفته ازدیاد می‌یابد و موجب تنگی رگ (استنوزیس) یا دیگر عواقب می‌شود.

تصلب شرایین یکی از دلایل عمده مرگ و میر در بزرگسالان در جوامع پیشرفته و نیز کشورهای با میزان بالای استرس است، به‌طوری‌که برای ایران، به تنهایی سالانه حدود سیصد هزار مرگ قلبی مرتبط دربردارد.

تصلب شرایین سبب می شود که سرخرگ‌های گوناگونی که به سمت‌های مختلف بدن خون می‏رسانند، به تدریج سخت و تنگ گردند و توانایی آنها برای انتقال اکسیژن و مواد غذایی به سلول های بدن کاهش یابد.

 

برخی عوامل، موجب تسریع در تصلب شرایین می شوند و در صورت وجود آنها احتمال پیدایش بیماری قلبی- عروقی افزایش پیدا می‌کند. برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‏های قلبی- عروقی و مرگ و میر و ناتوانی ناشی از آنها، باید این عوامل خطر را بشناسید و به توصیه‏های پزشکی توجه کنید.

 

عوامل خطر برای بیماری های قلب و عروق عبارتند از:

سن بالا، جنس مذکر، سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس، فشار خون بالا، افزایش چربی خون به ویژه کلسترول، دیابت قندی، سیگار کشیدن، چاقی، کم تحرکی (انجام ندادن فعالیت های بدنی) و اختلال در انعقاد خون.

با توجه به اینکه دیابت از عوامل خطر بیماری‌های قلبی-عروقی است و معمولا به همراه عوامل خطر دیگر بروز می کند و گاهی شاید ایجاد کننده آنها باشد، مبتلایان به دیابت باید بیشتر از دیگران مراقب سلامت قلب و عروق خود باشند.

پژوهش‌های پزشکی نیز نشان داده اند که عوامل خطر قلبی- عروقی در مبتلایان به دیابت نوع 2 شایعتر هستند.

 

بیماری‌های قلبی - عروقی را می‌توان به سه گروه عمده تقسیم کرد:

  • بیماری‌های کرونری قلب
  • بیماری رگ‌های محیطی
  • حوادث عروقی مغز
  • بیماری‌های کرونری قلب

 

قلب یک پمپ عضلانی به اندازه مشت گره کرده انسان است که به طور متوسط در هر دقیقه، 60 الی 100 بار می تپد و باعث گردش خون در بدن می شود. گردش خون سبب می‏شود که اکسیژن و مواد غذایی به اندام های بدن برسد و مواد زائد ناشی از فعالیت سلول‌ها نیز دفع شود. عضله قلب هم از این قاعده مستثنی نیست و باید خونرسانی مناسب داشته باشد تا این کار حیاتی خود را به درستی انجام دهد. خونرسانی به عضله قلب توسط رگ هایی موسوم به «سرخرگ های کرونر» صورت می گیرد. رسیدن خون به قلب و میزان فعالیت عضله قلب تا حدی مشابه وضعیت عرضه و تقاضا است؛ هرچه قلب فعالیت بیشتری داشته باشد (مثلاٌ هنگام فعالیت‏های سنگین بدنی یا اضطراب و تنش)، به خون بیشتری احتیاج خواهد داشت. سرخرگ‏های کرونر باید بتوانند این افزایش نیاز را تأمین کنند و گرنه سلولهای عضله قلب با مشکل روبرو خواهند شد.

تصلب شرایین و همچنین پیدایش لخته درون رگ‏های کرونر سبب می شود که خونرسانی به سلول های عضله قلب کاهش یابد. در نتیجه کمبود اکسیژن و مواد غذایی و انباشت مواد زائد در عضله قلب، دردی پدید می آید که به «درد قلبی» یا «آنژین صدری» معروف است.

نشانه‏های مهم بیماری قلبی

  1. درد قفسه سینه: این درد کوبنده یا فشارنده در ناحیه پشت جناغ سینه احساس می شود و ممکن است به گردن، دستها، پشت و یا شکم هم انتشار یابد. آنژین صدری اغلب هنگام کارهای بدنی یا فشارهای روحی و روانی که فعالیت قلب افزایش پیدا می کند، اتفاق می افتد و معمولا با استراحت یا مصرف نیتروگلیسیرین زیرزبانی تسکین می یابد. در صورتی که درد با استراحت یا چندین دقیقه پس از مصرف قرص زیر زبانی بهبود نیابد و به ویژه با تنگی نفس، تهوع و تعرق شدید همراه شود، ممکن است نشانه انفارکتوس قلبی باشد. براساس گزارش مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران به دلیل اختلال در اعصاب محیطی، شدت نشانه های بیماری قلبی در افراد دیابتی ممکن است کمتر از میزان مورد انتظار یا به صورت انفارکتوس بی سروصدا بروز کند؛ به همین خاطر بیمار مبتلا به دیابت، باید بیشتر متوجه چنین نشانه هایی باشند و به موقع به پزشک مراجعه کنند. البته دردهای ممکن است به عنوان نمونه ناشی از بیماری های گوارشی یا ریوی نیز باشند.
     
  2. تنگی نفس: احساس تنگی نفس می تواند از نشانه های بیماری کرونری قلب باشد اگرچه در بسیاری از بیماری های تنفسی و... نیز این حالت بروز می کند.
     
  3. تپش قلب: در این شرایط، فرد به طور ناراحت کننده ای ضربان قلب خود را احساس می‏کند. تپش قلب در حالت های اضطرابی و برخی بیماری های دیگر قلبی نیز ممکن است پدید آید.
  4. خیر یا ادم: در مراحل پیشرفته تر بیماری قلبی (نارسایی قلب) که کارکرد پمپ قلب اشکال پیدا می کند، مایع موجود در بافت های بدن (به ویژه بخشهای پایینی بدن مثل قوزک پاها) به طور کامل تخلیه نمی شود و در زیر جلد پوست انباشته می گردد. البته خیر یا ادم در اثر بیماری های واریسی پاها، بیماری کبد، اختلالات کلیوی و... نیز ممکن است پدید رخ دهد.
     

 حوادث عروقی مغز (سکته مغزی)

هنگامی که رگ‌های تغذیه کننده مغز به شدت صدمه ببینند، به اندازه کافی به سلول های مغزی خونرسانی نمی شود و آنها دچار مرگ خواهند شد که به حالت «انفارکتوس مغزی» مشهور است. سکته مغزی هم در اثر تنگی و بسته شدن رگ های مغز و هم به دنبال پاره شدن و خونریزی رگهای مغز پدید می آید.

مهم ترین عامل خطر برای حوادث عروقی مغز افزایش فشار خون (پرفشاری خون) است. خطر سکته مغزی در مبتلایان به دیابت که فشار خون بالا هم دارند، دو برابر افرادی است که تنها به پرفشاری خون دچار هستند. این مسأله اهمیت کنترل فشار خون در بیماری دیابت را مشخص تر می سازد.

نشانه های حوادث عروقی مغز بسته به اینکه کدام قسمت مغز اختلال خونرسانی پیدا کند، بسیار گوناگون هستند. کرختی یا ضعف حرکتی شدید (فلج) در یک نیمه بدن و نابینایی یا تاری دید زودگذر یک چشم از جمله نشانه های حوادث عروقی مغز می باشند.

بیماری رگ‌های محیطی

منظور از بیماری رگ‌های محیطی بیماری‌هایی است که عروق بیرون از قلب و مغز را گرفتار می کنند. این بیماری‌ها معمولا در اثر تنگی رگ‌هایی که به دست‌ها و پاها خون‏رسانی می کنند، بروز می کند.

کاهش خونرسانی به پاها سبب دو نوع عارضه می‌شود:

  • قنقار یا یاگانگرن: مرگ بافتی در اثر نرسیدن خون به اندامها که در نهایت به قطع آن عضو می انجامد.
  • لنگش متناوب: به علت تصلب شرایین خونرسانی کننده پاها، پس از مدتی راه رفتن درد شدیدی معمولا در عضلات پشت ساق پا به وجود می‏آید.

به طور کلی احتمال اینکه مبتلایان به دیابت نیاز به قطع قسمتی از پاهایشان پیدا کنند، 15 تا 40 برابر جمعیت جامعه است. بنابراین پایبندی به توصیه های مربوط به پیشگیری از بیماری‏های قلبی- عروقی و نیز رعایت اصول مراقبت از پاها، برای افراد دیابتی بسیار اهمیت دارد.

 




Real Time Analytics